W Polsce muchomor sromotnikowy (Amanita phalloid.es) i jego biaÂÅ‚e odmiany: muchomor jadowity (Amanita uirosa) i muchomor wiosenÂny (Amanita vernalis) wywoÅ‚ujÄ… 90% Å›miertelnych zatruć grzybami. Grzyb ten najczęściej mylony jest z kaniÄ… lub pieczarkÄ… łąkowÄ…. Różni siÄ™ od wspomnianych m.in. tym, że posiada dwa koÅ‚nierzyki, jeden u podstawy trzonu, a drugi w górnej jego części. Duża Å›miertelność w zatruciu muchomorem sromotnikowym powinna stanowić przestrogÄ™ dla niedoÅ›wiadczonych zbieraczy grzybów.
Głównymi czynnikami toksycznymi zawartymi w muchomorze sroÂmotnikowym sÄ… substancje cytotoksyczne, wÅ›ród których wyodrÄ™bnioÂno zespół falotoksyn odpowiedzialnych za objawy żołądkowo-jelitowe i amatoksyn powodujÄ…cych uszkodzenia narzÄ…dów wewnÄ™trzÂnych, głównie wÄ…troby i nerek.
Objawy zatrucia w postaci nudnoÅ›ci, wymiotów, biegunki, bóÂlów brzucha wystÄ™pujÄ… z opóźnieniem, dopiero po ok. 12 godz. od moÂmentu spożycia grzybów i jest to cecha charakterystyczna tego zatruÂcia. W nastÄ™pnej dobie pojawia siÄ™ żółtaczka, powiÄ™kszenie wÄ…troby, skaza krwotoczna. Stwierdza siÄ™ cechy odwodnienia, czasem zapaść. W ciÄ…gu nastÄ™pnych dni rozwija siÄ™ ostra niewydolność nerek oraz niewydolność wÄ…troby.
Pierwsza pomoc polega na sprowokowaniu wymiotów i naÂtychmiastowym wezwaniu lekarza.
Inne grzyby mogące spowodować zatrucie
Zatrucia grzybami: gÄ…skÄ… tygrysowatÄ…, tÄ™goskórem pospolitym, mleczajem weÅ‚niankÄ…, mleczajem pÅ‚owym, olszówkÄ…, borowikiem szaÂtaÅ„skim mogÄ… spowodować ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy objaÂwiajÄ…cy siÄ™: bólami brzucha, nudnoÅ›ciami, wymiotami, biegunkÄ…, gorÄ…czkÄ… — w 1-3 godz. po ich spożyciu. Objawy te nie leczone mogÄ… prowadzić do wystÄ…pienia zaburzeÅ„ wodno-elektolitowych ze wszystkiÂmi ich nastÄ™pstwami, do wstrzÄ…su włącznie.
Pierwsza pomoc polega na pÅ‚ukaniu żołądka bez wzglÄ™du na czas, jaki upÅ‚ynÄ…Å‚ od chwili spożycia grzybów (podawanie do picia duÂżej iloÅ›ci ciepÅ‚ej wody i prowokowanie wymiotów). Należy zasiÄ™gnąć porady lekarskiej.
Zatrucia grzybami z gatunków strzępiaków i lejkówki cechują się wystąpieniem nudności, wymiotów, bólów brzucha, biegunki, śluzo- toku z nosa, ślinotoku i intensywnych potów. Objawy te występują po krótkim okresie utajenia, od 30 min do 2 —3 godz. od spożycia.
Pierwsza pomoc – podobnie jak wyżej. Nadmierne Å‚zawienie, Å›linotok, Å›luzotok z nosa i poty ustÄ™pujÄ… po podaniu (zapisanej przez lekarza) atropiny.
Zatrucia muchomorem czerwonym i plamistym. Grzyby te zaÂwierajÄ… substancjÄ™ o dziaÅ‚aniu halucynogennym i pobudzajÄ…cym oÅ›Ârodkowy ukÅ‚ad nerwowy (psylocyna, psylocybina). Obraz zatrucia przypomina objawy wystÄ™pujÄ…ce w zatruciu atropinÄ…. Po okresie utajenia wynoszÄ…cym 30 min do 2 godz. wystÄ™pujÄ… objawy zaburzeÅ„ żołądkowo-jelitowych – nudnoÅ›ci, wymioty, biegunka, bóle brzucha. Chorzy sÄ… pobudzeni ruchowo, majÄ… halucynacje wzrokowe, czÄ™sto wystÄ™pujÄ… drgawki lub stany Å›piÄ…czkowe z nagÅ‚ym poczÄ…tkiem.
Pierwsza pomoc polega na pÅ‚ukaniu żołądka (zob. wyżej). KoÂnieczne jest leczenie szpitalne.
Zatrucie zasÅ‚oniakiem rudym. Pierwsze objawy zatrucia wyÂstÄ™pujÄ… po 3 — 4 dniach. Poza objawami zaburzeÅ„ żołądkowo-jelitowych charakterystyczne jest silne pragnienie, uczucie suchoÅ›ci w jamie ustnej, dreszcze bez gorÄ…czki. Dochodzi do uszkodzenia wÄ…troby oraz nerek, czÄ™sto przebiegajÄ…cego z ich niewydolnoÅ›ciÄ….
Pierwsza pomoc polega na pÅ‚ukaniu żołądka, podawaniu duÂżej iloÅ›ci pÅ‚ynów. Konieczne jest leczenie szpitalne. W przypadku niewydolnoÅ›ci nerek stosowana jest dializa.