Zatrucie fenolem

Fenol i jego pochodne są substancjami otrzymywanymi w procesie suchej destylacji drewna i węgla. Związek ten jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, a rozpuszczalność ta wzrasta wraz ze wzro­stem temperatury. Wodny roztwór fenolu nosi nazwę kwasu kar­bolowego. Używany jest jako produkt wyjściowy w przemyśle far­maceutycznym, jako środek odkażający, do produkcji mas plastycz­nych, barwników, jako środek konserwujący.

Fenol wchłania się dobrze przez skórę, układ oddechowy i pokarmo­wy. Działa narkotycznie na ośrodkowy układ nerwowy, powodując utratę świadomości, drgawki. Uszkadza narządy miąższowe (wątrobę i nerki).

Objawy zatrucia. W zatruciu kontaktowym przez skórę następuje jej podrażnienie, oparzenie chemiczne, martwica, a nawet uszkodzenie tkanek podskórnych. Zatrucie wziewne (drogą oddechową) charakteryzuje się zaburzeniami oddechowymi, dusznością, sinicą na skutek zablokowania hemoglobiny we krwi (tworzy się methemoglobina), obrzękiem płuc, zapaścią. Zatrucie drogą doustną powoduje oparzenie śluzówki jamy ustnej, pow­stanie owrzodzeń i martwicy. Występują nudności, wymioty, bóle brzucha, krwawienie z przewodu pokarmowego. Może dojść do prze­dziurawienia ściany przełyku lub żołądka.

Pierwsza pomoc. W zatruciu kontaktowym należy truciznę zmyć ze skóry lub błon śluzowych dużą ilością wody, następ­nie alkoholem. Oparzenia skóry można złagodzić stosując okłady z olejów roślinnych. W zatruciu drogą doustną należy zastoso­wać płukanie żołądka (bardzo ostrożnie!) ciepłą wodą, podać zawiesi­nę białka jaj kurzych. Natychmiast wezwać lekarza. Konieczne jest leczenie szpitalne. W ciężkich zatruciach postępowanie przeciw- wstrząsowe. W przypadku zatruć parami fenolu należy chore­go usunąć z atmosfery fenolu, zdjąć zanieczyszczoną odzież i zmyć skó­rę wodą, a następnie alkoholem. Natychmiast wezwać lekarza. W cięż­kich zatruciach prowadzone jest postępowanie przeciwwstrząsowe.