Alkohol izopropylowy jest alkoholem jednowodorotlenowym używaÂnym do nacieraÅ„, do czyszczenia szyb, znajduje siÄ™ w pÅ‚ynach po goleÂniu, ma też zastosowanie w przemyÅ›le. Jest zwiÄ…zkiem dwukrotnie bardziej toksycznym niż alkohol etylowy. Zatruciu ulegajÄ… osoby naÂdużywajÄ…ce alkoholu, zdarzajÄ… siÄ™ też zatrucia przypadkowe. Zatrucie może nastÄ…pić drogÄ… wziewnÄ… i doustnÄ….
Objawy zatrucia, zarówno wziewnego jak i doustnego, sÄ… poÂdobne do objawów zatrucia alkoholem etylowym, jednak znacznie wczeÅ›niej wystÄ™pujÄ… nudnoÅ›ci, wymioty (czÄ™sto z krwiÄ…), bóle brzucha. Chory staje siÄ™ apatyczny, senny, traci przytomność. WystÄ™puje znieÂsienie odruchów, zaburzenia oddychania i Å›mierć.
Pierwsza pomoc. PostÄ™powanie ogólne takie jak z chorym nieÂprzytomnym. Konieczne jest natychmiastowe wezwanie lekarza.
Zatrucie fenolem
Fenol i jego pochodne sÄ… substancjami otrzymywanymi w procesie suchej destylacji drewna i wÄ™gla. ZwiÄ…zek ten jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, a rozpuszczalność ta wzrasta wraz ze wzroÂstem temperatury. Wodny roztwór fenolu nosi nazwÄ™ kwasu karÂbolowego. Używany jest jako produkt wyjÅ›ciowy w przemyÅ›le farÂmaceutycznym, jako Å›rodek odkażajÄ…cy, do produkcji mas plastyczÂnych, barwników, jako Å›rodek konserwujÄ…cy.
Fenol wchÅ‚ania siÄ™ dobrze przez skórÄ™, ukÅ‚ad oddechowy i pokarmoÂwy. DziaÅ‚a narkotycznie na oÅ›rodkowy ukÅ‚ad nerwowy, powodujÄ…c utratÄ™ Å›wiadomoÅ›ci, drgawki. Uszkadza narzÄ…dy miąższowe (wÄ…trobÄ™ i nerki).
Objawy zatrucia. W zatruciu kontaktowym przez skórÄ™ nastÄ™puje jej podrażnienie, oparzenie chemiczne, martwica, a nawet uszkodzenie tkanek podskórnych. Zatrucie wziewne (drogÄ… oddechowÄ…) charakteryzuje siÄ™ zaburzeniami oddechowymi, dusznoÅ›ciÄ…, sinicÄ… na skutek zablokowania hemoglobiny we krwi (tworzy siÄ™ methemoglobina), obrzÄ™kiem pÅ‚uc, zapaÅ›ciÄ…. Zatrucie drogÄ… doustnÄ… powoduje oparzenie Å›luzówki jamy ustnej, powÂstanie owrzodzeÅ„ i martwicy. WystÄ™pujÄ… nudnoÅ›ci, wymioty, bóle brzucha, krwawienie z przewodu pokarmowego. Może dojść do przeÂdziurawienia Å›ciany przeÅ‚yku lub żołądka.
Pierwsza pomoc. W zatruciu kontaktowym należy truciznÄ™ zmyć ze skóry lub bÅ‚on Å›luzowych dużą iloÅ›ciÄ… wody, nastÄ™pÂnie alkoholem. Oparzenia skóry można zÅ‚agodzić stosujÄ…c okÅ‚ady z olejów roÅ›linnych. W zatruciu drogÄ… doustnÄ… należy zastosoÂwać pÅ‚ukanie żołądka (bardzo ostrożnie!) ciepłą wodÄ…, podać zawiesiÂnÄ™ biaÅ‚ka jaj kurzych. Natychmiast wezwać lekarza. Konieczne jest leczenie szpitalne. W ciężkich zatruciach postÄ™powanie przeciw- wstrzÄ…sowe. W przypadku zatruć parami fenolu należy choreÂgo usunąć z atmosfery fenolu, zdjąć zanieczyszczonÄ… odzież i zmyć skóÂrÄ™ wodÄ…, a nastÄ™pnie alkoholem. Natychmiast wezwać lekarza. W ciężÂkich zatruciach prowadzone jest postÄ™powanie przeciwwstrzÄ…sowe.