PrawidÅ‚owy rozwój pÅ‚ciowy uzależniony jest od harmonijnego współÂdziaÅ‚ania caÅ‚ego ukÅ‚adu gruczołów wydzielania wewnÄ™trznego i ukÅ‚aÂdu nerwowego.
UkÅ‚ad podwzgórzowo-przysadkowy, tworzÄ…cy jeden zwarty ukÅ‚ad neurohormonalny, peÅ‚ni regulujÄ…cÄ… i koordynujÄ…cÄ… rolÄ™ w procesach dojrzewania. W obrÄ™bie tego ukÅ‚adu przebiega synteza hormonów i neurohormonów oraz znajdujÄ… siÄ™ w nim receptory wrażliÂwe na hormony obwodowe. Uwalnianie siÄ™ hormonów gonadotropowych przysadki odbywa siÄ™ pod wpÅ‚ywem podwzgórzowych hormonów uwalniajÄ…cych, których wydzielanie jest stymulowane przez estrogeny. Gonadotropiny .wydzielane do krwi pobudzajÄ… jajniki do produkcji esÂtrogenów, progesteronu i androgenów. Podwzgórze reguluje prawidÅ‚oÂwy poziom hormonów pÅ‚ciowych drogÄ… sprzężenia zwrotnego.
Jajnik speÅ‚nia swe zadanie w rozwoju pÅ‚ciowym, jeÅ›li jest prawidÂÅ‚owo uformowany, unaczyniony i unerwiony. Jego czynność może być wzmożona lub osÅ‚abiona w zależnoÅ›ci od czynnoÅ›ci tarczycy (miÄ™Âdzy 12 a 14 r. życia wystÄ™puje zwiÄ™kszone wydzielanie hormonu tyreotropowego i przejÅ›ciowa nadczynność tarczycy).
Kora nadnerczy, zwanÄ… trzeciÄ… gonadÄ…, w okresie dojÂrzewania wspomaga czynność jajników. W razie zaniku ich czynnoÅ›ci dokrewnej.może przejąć w pewnym stopniu ich funkcje. Taki mechaÂnizm wyrównawczy ma duże znaczenie i od jego sprawnoÅ›ci prawdopoÂdobnie zależy proces dojrzewania. Tzw. strefa pÅ‚ciowa w koÂrze nadnerczy wydziela 3 rodzaje hormonów: androgenne, estrogenne i ciaÅ‚a pokrewne progesteronowi. Androgeny nadnerczy dziaÅ‚aÂjÄ… synergistycznie z estrogenami jajnika i wpÅ‚ywajÄ… na rozwój pÅ‚cioÂwy. „OdpowiadajÄ…” one za tzw. skok pokwitaniowy, pobudzajÄ… ogólny wzrost ciaÅ‚a, zwiÄ™kszenie siÄ™ masy mięśni i wzrost koÅ›ci (przysÂpieszone kostnienie). WpÅ‚ywajÄ… na pojawienie siÄ™ owÅ‚osienia, przysÂpieszajÄ… rozwój Å‚echtaczki, warg sromowych i wzrost reaktywnoÅ›ci gruczołów Å‚ojowych. ZwiÄ™kszajÄ… również ilość melanotropiny (MSH), co wywoÅ‚uje ciemniejsze zabarwienie wÅ‚osów, brodawek sutkowych i linii biaÅ‚ej na brzuchu.