Do najczęstszych nowotworów złośliwych jądra należą: nasieniaki, raki embrionalne i potworniaki. Dość często elementy tkankowe tych nowotworów występują w jednym guzie. Nowotwory jądra występują rzadko — stanowią 0,5 — 1% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn. Rozwijają się po 30 r. życia.
Objawy. WystÄ™puje powiÄ™kszenie, stwardnienie i nierównoÅ›ci jÄ…dra, a niekiedy brak zarostu, feminizacja i bóle jÄ…dra. W 2 – 3% przypadÂków nowotwory wystÄ™pujÄ… obustronnie. Rozpoznanie ustala siÄ™ badaÂniem mikroskopowym tkanki pobranej przez nakÅ‚ucie jÄ…dra (rzadko) lub za pomocÄ… naciÄ™cia jÄ…dra po jego odsÅ‚oniÄ™ciu, albo jÄ…dra caÅ‚ego usuniÄ™tego operacyjnie. Pomocne w rozpoznaniu sÄ…: limfografia i ozÂnaczenie gonadotropin w moczu.
Rokowanie zależy od postaci histologicznej guza i stopnia zaawanÂsowania nowotworu. WysokÄ… wyleczalność uzyskuje siÄ™ we wczesnych stopniach zaawansowania nasieniaków.
Leczenie. Leczenie chirurgiczne polega na usuniÄ™ciu zmienionego jÄ…dra, co w niczym nie upoÅ›ledza zdolnoÅ›ci pÅ‚ciowych, jeÂżeli drugie jÄ…dro jest prawidÅ‚owe. W niektórych typach nowotworów konieczne jest usuniÄ™cie wÄ™złów chÅ‚onnych zaotrzewnowych.
Radioterapia jest leczeniem uzupeÅ‚niajÄ…cym po chirurgicznym usuniÄ™ciu jÄ…dra, np. w przypadku nasieniaka, bÄ…dź leczeniem paliaÂtywnym. Technika napromieniania uwzglÄ™dnia rozprzestrzenianie siÄ™ przerzutów drogami chÅ‚onnymi. Obszar leczenia promieniami obejmuje wÄ™zÅ‚y biodrowe i zaotrzewnowe do wysokoÅ›ci przepony. Przy przerzuÂtach do wÄ™złów zaotrzewnowych napromieniane jest również Å›ródpiersie i okolice nadobojczykowe. Przy nasieniaku jÄ…dra (guz bardzo promienioczuÅ‚y) możliwoÅ›ci wyleczenia we wczesnych stadiach choroby siÄ™gajÄ… nawet 80% przypadków. MożliwoÅ›ci trwaÅ‚ego wyleczenia istÂniejÄ… również u chorych w zaawansowanych stadiach choroby. Przy innych guzach jÄ…dra radioterapia jest leczeniem uzupeÅ‚niajÄ…cym doÂszczÄ™tne leczenie chirurgiczne, gdy przerzuty sÄ… niewielkie do wÄ™złów zaotrzewnowych, lub leczeniem paliatywnym, gdy przerzuty sÄ… zaÂawansowane. PromienioczuÅ‚ość innych nowotworów zÅ‚oÅ›liwych jÄ…dra (nie nasieniaków) jest niewielka.
Chemioterapia odgrywa dużą rolÄ™, zwÅ‚aszcza w nowotworach zarodkowych jÄ…dra, ponieważ nowotwory te sÄ… bardzo wrażliwe na leÂki cytostatyczne. Leczenie chemiczne jest stosowane jako leczenie uzupeÅ‚niajÄ…ce operacjÄ™, a w przypadkach zaawansowanych — czÄ™sto w połączeniu z leczeniem chirurgicznym.
Zapobieganie polega na operacyjnym leczeniu niezastÄ…pionych jÄ…Âder oraz okresowym samobadaniu jÄ…der, do którego chÅ‚opcy powinni być przyzwyczajeni poczÄ…wszy już od szkoÅ‚y Å›redniej.